kojarzenie ras zwierząt w celach hodowlanych

METODY KOJARZENIA Przez pojęcie kojarzenie rozumie się łączenie partnerów płciowych reprezentujących tę samą rasę. Jest to więc hodowla w czystości Tłumaczenia w kontekście hasła "pogłowia zwierząt hodowlanych" z polskiego na niemiecki od Reverso Context: Już obecnie prowadzi to do stałego zmniejszania się pogłowia zwierząt hodowlanych. Czym jest karłowatość u zwierząt i co ją powoduje. Karłowatość u zwierząt może mieć swoje źródło w czynnikach hormonalnych i genetycznych. Achondroplazja na przykład spowodowana jest autosomalnym dominującym zaburzeniem genetycznym, więc każda z płci może przekazać ją swojemu potomstwu. Tak zwana “karłowatość wyspowa Pomaga w Words Of Wonders Guru W hodowli zwierząt mieszaniec różnych odmian lub ras odpowiedziach, kilku dodatkowych rozwiązaniach i przydatnych poradach i sztuczkach. Ta gra została stworzona przez dewelopera Fugo Games, który oprócz Words Of Wonders Guru ma również inne wspaniałe i zagadkowe gry. Wilgotność nie powinna przekraczać 70%, a wszystkie pęknięcia powinny być szczelnie zamknięte na zimę, aby w pomieszczeniu nie było zimno. Jeśli w domu kozła są cienkie ściany, należy je zaizolować. W domu kozła. Lepiej jest, jeśli ruta kozi znajduje się na otwartej przestrzeni, wtedy słońce ją oświetli i ogrzeje. Meilleur Phrase D Accroche Pour Site De Rencontre. Jolka: Opisy haseł podano w przypadkowej kolejności. Po prawidłowym rozwiązaniu jolki, u dołu diagramu pojawi się myśl ujawnionego HASEŁwizerunek aktora * burza, nawałnica * granica, pułap * niedokrwistość * potężne drzewo na sawannie * poduszeczka pod suknią * orzeł przedni * zadowolony pierwiastek * mały wentylatorek * pląs na parkiecie * chrząszcz Kolorado * gatunek ryby flądrokształtnej z Oceanu Indyjskiego * stożek napływowy, piaszczysko * fotografia do rzutnika, diapozytyw * werset Koranu * amerykańska rasa kur * najniższy głos męski * błąd serwisowy * intruz w ogródku * afrykański pies, likaon * faworyt, ulubieniec * razem z odjemną tworzy różnicę * kojarzenie ras zwierząt w celach hodowlanych * patka z tyłu płaszcza * drzewo na fladze Libanu * gruzińska potrawa pochodząca z Adżarii zapytał(a) o 14:47 Cele hodowli zwierząt??? Jakie znacie Odpowiedzi Także hodowla zwierząt, nakierowana na ulepszanie ich pod jakimiś cechami pożądanymi przez człowieka nie jest niczym innym jak manipulowaniem procesami genetycznymi. Współcześnie, już prawie w pełni świadomie wykorzystuje się dorobki takich dziedzin nauki, jak genetyka, cytologia, fizjologia zwierząt, biochemia, zoopatologia, fizyka, chemia, matematyka i wiele innych. Należy jednak pamiętać, że nie tylko materiał genetyczny wpływa na ekspresję danej cechy. Spore znaczenie ma także wpływ środowiska. Zmienność fenotypowa osobników zależy więc od podłoża genetycznego i od warunków środowiskowych. Przez warunki środowiska ma się na myśli wszystkie czynniki zewnętrzne wpływające na organizm. Zalicza się więc tu czynniki troficzne (odżywcze), klimatyczno - glebowe, pielęgnacyjno - hodowlane, chorobotwórcze czy inne. Jeśli chodzi o hodowlę i na elementy, którymi możemy łatwo manipulować, to należy wymienić tu odżywianie i warunki atmosferyczne przetrzymywania danych organizmów (szklarnie, itp.). Jeśli chodzi o zwierzęta, to powinno się dążyć do zapewnienia im najbardziej korzystnych warunków życia, ponieważ stanowi to podstawę uzyskania dobrej produkcyjności. Człowiek cały czas modyfikuje środowisko, w którym żyje on i inne zwierzęta. Należy więc dążyć do tego, aby te działania były celowe, ukierunkowane na osiągnięcie konkretnego celu, na przykład kształtowania fenotypu w pożądanym kierunku. Oczywiście genotyp narzuca pewne granice, w ramach których środowisko kształtuje fenotyp. A więc osobniki mające różne genotypy, mogą w danych warunkach środowiska przybierać inny fenotyp i w inny sposób reagować na zmiany tego środowiska. Zmienność modyfikacyjna jest to zmienność spowodowana oddziaływaniem środowiska. Ma ona tendencję wzrostową. W rzeczywistości fenotyp każdej z cech jest wypadkową działania wielu czynników zarówno o podłożu genetycznym, jak i środowiskowym. Zmiany modyfikacyjne są zmianami fenotypowymi, a to oznacza, że nie są przekazywane kolejnym pokoleniom. Od wieków hodowlę w całym gospodarstwie opierało się na najlepszych osobnikach. Takie postępowanie, to znaczy wybieranie najlepszych osobników do rozmnażania pod kątem danej, pożądanej przez człowieka cechy nazywa się sztuczną selekcją lub doborem sztucznym. Człowiek w sposób świadomy przekształca populacje, czyli grupę zwierząt jednej rasy przebywającą w określonym regionie. Jeśli populacja w biegiem lat (i pokoleń) nie zmienia swojej struktury genetycznej, to uważa się ją za populację w stanie równowagi. Równowaga jest utrzymywana dzięki losowemu kojarzeniu się par. Wyróżnia się w takiej populacji różne typy kojarzenia, których częstotliwość jest uzależniona od częstotliwości występowania poszczególnych genotypów w populacji. Selekcja, czyli wybór osobników do rozmnażania zaburza strukturę genetyczną populacji. Zmiany są wprowadzane w kierunku wybranym przez hodowcę. Eliminując z rozrodu zwierzęta posiadające niekorzystne cechy, następuje także stopniowe usunięcie genów kodujących te cechy. Skuteczność selekcji mierzona jest przyrostem częstotliwości występowania pożądanej cechy w populacji. Wiąże się to równocześnie ze spadkiem częstości występowania cech niekorzystnych. Oddziaływanie środowiska w poważnym stopniu jednak może maskować daną cechę albo wręcz przeciwnie, waloryzować ją pomimo słabego poparcia na podłożu genetycznym. Jednak oceny zwierząt w celu wyboru ich do tzw. stada selekcyjnego, czyli takiego, w którym osobniki będą dawały potomstwo, dokonuje się na podstawie fenotypów. Może to być przyczyną błędów. Możliwe jest zmierzenie tzw. współczynnika odziedziczalności h2. Jest to współczynnik określający zgodność fenotypu z genotypem. Należy jednak zwrócić uwagę, że odziedziczalność odnosi się do całej populacji, a nie po poszczególnych osobników. Im zwierzęta są w większym stopniu podobne genetycznie, tym można oczekiwać niższego współczynnika h2. Wybór cech do selekcji stosowanej w hodowli jest podyktowany najczęściej względami ekonomicznymi produkcji i zapotrzebowaniem rynkowym. Możliwa do uzyskania w procesie hodowli zmienność jest jej podstawowym warunkiem. Gdyby bowiem nie było zmienności, całe działania hodowlane nie miałyby sensu. W stadzie musi następować tzw. odnowienie stada, co polega na zamianie najgorszych osobników ze stada nowymi, posiadającymi wymaganą przez nas cechę. Ze względu na poligamię często stosowaną w hodowlach, większy wpływ na cechy potomstwa ma genotyp samca. Spowodowane jest to tym, że jedna samica wydaje na świat niewiele potomstwa, a więc tylko niewiele potomków otrzyma po niej gorsze geny. Jeśli jednak gorsze geny będzie nosił samiec, możliwe jest bardzo szybkie rozprzestrzenienie się tej negatywnej cechy na całą populację. Jest to spowodowane tym, że najczęściej jeden samiec kryje wszystkie lub większość klaczy w danym okresie rozpłodowym. W hodowlach samice selekcjonowane są na podstawie wartości użytkowej, a samce na podstawie wartości hodowlanej. Istnieją różne metody selekcji. Można wśród nich wymienić metodę następczą, selekcję prowadzoną niezależnie czy selekcję wskaźnikową. Selekcja następcza polega na skupieniu się w jednym momencie tylko na jednej cesze. A więc najpierw uzyskuje się zadowalający poziom jednej cechy, potem następnej i następnej. Jest to metoda skuteczna, jednak bardzo długotrwała. Z kolei selekcja prowadzona niezależnie polega na zwróceniu większej uwagi na kilka pożądanych cech równocześnie. W tej metodzie istotne stają się kryteria, według których eliminowane są ze stada osobniki nieprzydatne. I kolejna, selekcja wskaźnikowa, polega na ustaleniu indeksu selekcyjnego. Jest to zsumowana ocena zwierzęcia pod kątem poszczególnych cech (x, y, z). Zwierzę, które będzie miało najniższą sumę ocen danych cech zostanie wyeliminowane ze stada. Metoda ta uważana jest za skuteczną, ze względu na możliwość wyrównywania braków w jeden cesze wyjątkową doskonałością w cesze innej. Inną metodą jest tzw. metoda na jądro stada. Powstała ona jako kombinacja metody selekcyjnej ze względu na poszczególne cechy z selekcją wskaźnikową. W praktyce w hodowli, poza selekcją indywidualną, wykorzystuje się także selekcję rodzinową. Jest to możliwe dzięki prowadzeniu ewidencji użytkowności rodzin (wszystkich potomków po tych samych rodzicach). Konieczne jest pamiętanie o fakcie, że dobór par do kojarzeń wzmacnia efekty przeprowadzanej selekcji. Selekcja jest jedynie środkiem do doboru właściwych osobników do krzyżowania, nie jest natomiast celem samym w sobie. W praktyce wykorzystuje się następujące metody kojarzeń osobników: podobny z podobnym niepodobny z niepodobnym Pierwsza metoda kojarzeń, czyli podobny z podobnym nazywana jest także kojarzeniem krewniaczym. Chów wsobny (tzw. in bred) polega na kojarzeniu ze sobą osobników blisko spokrewnionych. Umożliwia to przekazywanie i utrwalanie indywidualnych cech konkretnych osobników, które są korzystne dla całej hodowli. Stosuje się hodowlę według linii, która polega na krzyżowanie ze sobą jak najbliższych krewnych, przy czym reproduktor musi mieć poszukiwaną przez nas cenną cechę. W tym rodzaju kojarzenia istotną rolę odgrywa stopień pokrewieństwa, ponieważ wpływa to na stopień podobieństwa genetycznego krzyżowanych osobników. Pokrewieństwo w linii prostej polega na kojarzeniu ze sobą bezpośredniego potomka z przodkiem. Określa się tutaj współczynnik pokrewieństwa R, który określa procentowy udział identycznych genów u danych dwóch osobników. Chów wsobny nie pozostaje bez wpływu na materiał genetyczny. Powoduje to bowiem homozygotyczność osobników w stadzie. Nie zawsze chów wsobny jest korzystny. Jednym z negatywnych aspektów mogą być pewne deformacje, zwyrodnienia czy ułomności organizmów potomnych. U zwierząt w chowie wsobnym pojawia się duża doza agresywności, która zanika przy wprowadzeniu do stada "nowej krwi", czyli osobnika niespokrewnionego. Mówi się nawet o tzw. depresji wsobnej, która polega na ujawnianiu się recesywnych genów letalnych lub subletalnych. Na szczęście u ludzi zakazane prawnie i obyczajowo jest zawieranie związków małżeńskich pomiędzy członkami najbliższej rodziny. Pomimo występowania negatywnych skutków, hodowlę wsobna stosuje się po dziś dzień. Jeśli ojciec posiada wybitne, pożądane przez hodowcę cechy może okazać się korzystne skrzyżowanie go z jego córką, ponieważ nastąpi akumulacja cech pochodzących od tego reproduktora. Spotyka się także testowy chów wsobny, który ma na celu sprawdzenie, czy reproduktor, który ma zostać użyty do rozpłodu nie posiada niekorzystnych cech recesywnych. Jeśli też posiada się wybitnego reproduktora, w praktyce tworzy się linie hodowlane, które mają na celu zachowanie podobieństwa członków linii do wybitnego protoplasty. Wielopokoleniowa hodowla w linii wsobnej prowadzi do uzyskania wysoce homozygotycznych osobników. Dobre efekty uzyskuje się po skojarzeniu osobników z dwóch linii wsobnych. Heterozygotyczne mieszańce są zazwyczaj jeszcze lepsze niż wynikałoby to z sumy cech uzyskanych po rodzicach z linii wsobnych. Kojarzenie krewniacze jest też stosowane, aby zmniejszyć stopień zmienności stada. Używa się na to terminu - konsolidacja stada. Taki manewr jest stosowany, jeśli w hodowli występują dwie zmienności fenotypowe, a konieczne jest wyodrębnienie najodpowiedniejszych typów użytkowych. Chów wsobny ma jeszcze jedno wykorzystanie na dużą skalę, jeśli celek jest wyhodowanie nowych ras. Jest to spowodowane łatwością utrwalenia w takiej hodowli nowych cennych zalet potomstwa. Ważne jest jednak w zwrócenie uwagi na to, aby zwierzęta wybierane do kojarzenia nie miały więcej niż 1 wspólnego przodka. Takie postępowanie umożliwi uniknięcie negatywnych cech hodowli wsobnej. Chów wsobny ma duże znaczenie zwłaszcza w niewielkich hodowlach. Inną metodą kojarzenia osobników jest tzw. kojarzenie wolne, czyli niekrewniacze. Za osobniki niekrewniacze uważa się takie zwierzęta, które w 7 do 9 pokoleniach wstecz nie miały wspólnego przodka. Odmianą może być tzw. kojarzenie uszlachetniające, które polega na skrzyżowaniu samic ze szlachetnymi samcami odmiennej rasy w celu przejęcie od nich pewnej pożądanej cechy. W celu stworzenia nowej rasy, w większym stopniu dostosowanej do jakiś warunków, stosuje się krzyżowanie wypierające niekorzystne geny lub krzyżowanie kilku ras. Proces ten jest bardzo długotrwały, ponieważ musi nastąpić ustabilizowanie się genotypu stada, co nie jest łatwe, bo zwłaszcza w początkowej fazie obserwuje się dużą zmienność spowodowaną rozszczepianiem się cech. Mówiąc o razie ma się zazwyczaj na myśli dużą grupę osobników, które charakteryzują się stosunkowym ujednoliceniem typu budowy, cech użytkowych i zmiennością w stadzie potomnym zbliżoną do zmienności w stadzie wyjściowym. Obecnie w Polsce prowadzone są prace w celu wyhodowania nowej rasy owcy długowłosej. W krzyżowaniu użytkowym bazuje na zjawisku heterozji. Do kojarzeń wybierane są osobniki dwóch ras mające dobrze wyrażone cechy. Celem takiego krzyżowania jest uzyskanie mieszańców, które będą w sposób harmonijny łączyły w sobie obie cechy. Co ciekawe, prowadzi się badania nad krzyżowaniem międzygatunkowym. Największą przeszkodą w takich pracach są różne liczby chromosomów i właściwości fizjologiczne. Przykładem takich krzyżówek międzygatunkowych może być muł (skrzyżowanie konia z osłem). Uzyskano także potomstwo ze skrzyżowania żubra z bydłem domowym czy yaka z bydłem. Celem prowadzenia selekcji i odpowiedniego krzyżowania osobników w hodowli jest zwiększenie wydajności pod względem danej cechy, co prowadzi do oszczędności dla hodowców pod względem danej cechy. ZNACZENIE GENETYKI W HODOWLI ROŚLIN Genetyka jest powszechnie wykorzystywana w celu zwiększenia osiąganych plonów poprzez krzyżowanie wyselekcjonowanych odmian, krzyżowanie czystych odmian, tworzenie celowych mutacji przez stosowanie mutagenów, a także heterozję, czyli klonowanie. Celem stosowania tych zabiegów jest uzyskanie lepszych roślin uprawnych, a także tworzenie nowych odmian. Właściwe cele są analogiczne jak przy hodowli zwierząt. Hodowla zachowawcza, czyli pozbawiona prac mających na celu ulepszenie istniejących odmian w krótkim czasie prowadzi do spadku jakości materiału siewnego i ilości osiąganych plonów. Z kolei hodowla twórcza jest najszybszym i najbardziej istotnym czynnikiem wzrostu plonów roślin. Podobnie jak w przypadku zwierząt, pewna część zmienności fenotypowej spowodowana jest czynnikami środowiska. Dlatego możemy wpływać, przynajmniej w pewnym zakresie, na fenotyp roślin poprzez manipulację czynnikami środowiskowymi (temperatura, ciśnienie, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, żyzność gleby, itd.). Bardzo duże znaczenie w hodowli roślin ma jakość gleby. Stanowi ona źródło wszystkich niezbędnych składników mineralnych, zarówno makroskładników, jak i mikroskładników. Zmianie podlegają zarówno składniki stałe gleby, jak i płynne i gazowe. Hodowla roślin powinna uwzględniać procesy eliminacji lub ograniczenia niekorzystnych warunków środowiska. Rośliny pozostawione same sobie ubożeją, nie dają wysokich plonów, a nawet mogą całkowicie wyginąć. Także zabiegi prowadzone przez człowieka w sposób nieprawidłowy mogą przynosić negatywne skutki. I tak na przykład nieprawidłowo prowadzony płodozmian może prowadzić do tzw. Chorób płodozmianowych. Najlepsze rezultaty uzyskuje się wysiewając roślinę niezbożową, a następnie kłosową, np. ziemniak - owies czy łubin - żyto. Zapewnia to zrównoważone wykorzystanie zasobów glebowych i uzyskanie z obu gatunków wyższych plonów. Zmienność środowiskowa została udowodniona w jednym z doświadczeń prowadzonych na początku XX wieku przez genetyka - Johansesna. Przeprowadził on dwa doświadczenia, chcąc zbadać skuteczność selekcji. Pracował on na fasoli, a cechą badaną była wielkość nasion fasoli. W pierwszym doświadczeniu wybrał nasiona duże i małe pochodzące od dwóch różnych roślin i okazało się, że z dużych nasion otrzymuję się roślinę dającą jeszcze większe nasiona, a z małym nasion uzyskuje się roślinę dającą jeszcze mniejsze nasiona. Selekcja była więc prawidłowo przeprowadzona i dała oczekiwane efekty. W drugim doświadczeniu Johansen wziął nasiona duże i małe, jednak pochodzące od tej samej rośliny. Po zebraniu nasion otrzymanych z wyhodowanych roślin pokazało się, że ich średnia masa i wielkość są prawie identyczne. Wniosek więc z tego, że selekcja nie była skuteczna, a to warunki środowiskowe spowodowały, że w macierzystej roślinie wystąpiło zróżnicowanie wielkości nasion. Ogólny wniosek z tych doświadczeń jest taki, że warunki środowiskowe mogą w znaczącym stopniu wpływać na badaną cechę zarówno w kierunku dodatnim, jak i ujemnym. Biorąc pod uwagę samopylność fasoli i samozapłodnienie, prowadzi to do homozygotyczności populacji. Potomstwo rośliny samopylnej, po kilku pokoleniach stosowania samozapłodnienia, tworzy tzw. linię czystą. Jest to zbiór osobników o identycznym genotypie. Ma to znaczenie przy wyjaśnieniu wyników doświadczeń Johansena. W pierwszym przypadku nasiona różniły się zarówno fenotypowo, jak i genotypowo. Z kolei w drugim wariancie nasiona pobrano z jednej rośliny, a więc miały one ten sam genotyp. Różnice wielkości musiały mieć więc podłoże środowiskowe. Można wysunąć jeszcze jeden wniosek z doświadczeń Johansena, a mianowicie, że selekcja (fenotypowa) nie ma sensu w obrębie linii czystej, ponieważ wszelkie różnice fenotypowe są spowodowane jedynie warunkami środowiskowymi. Bazą do hodowli nowych odmian jest skrzyżowanie dwóch osobników różniących się genetycznie, co prowadzi do powstania mieszańców posiadających inne kombinacje cech w porównaniu do ich rodziców. Rodzicami mogą być zarówno rośliny należące do jednej odmiany, jak i różnych odmian, populacji, gatunków, czy nawet rodzajów. Ze względu na stopień pokrewieństwa wyróżnia się kilka poziomów krzyżowania: krzyżowanie wewnątrzodmianowe, które jest stosowane u roślin obcopylnych i daje wyraźne efekty w przypadku krzyżowania osobników wyraźnie odmiennych fenotypowo. Raczej tego rodzaju krzyżowania nie przeprowadza się u roślin samopylnych. Krzyżowanie gatunkowe i międzygatunkowe - możliwe jest do zastosowania jedynie u niektórych roślin. Jako przykład takiego krzyżowania można podać pszenżyto, które nie jest niczym innym niż krzyżówką pszenicy i żyta. Sensem krzyżowania jest uzyskanie takich form, które miałyby cechy obu form rodzicielskich i mogłyby stanowić podstawę do dalszej hodowli. Dzięki krzyżowaniu można osiągnąć następujące efekty: większą zmienność przystosowawczą roślin pod kątem nowych środowisk, możliwość uzyskania nowych kombinacji cech, transgresję, epistazę, nowe sprzężenia genów. Jeśli natomiast cecha pożądana jest jednogenowa, to jest łatwiejsza do kontrolowania przez hodowcę, dziedziczy się bowiem według praw Mendla. Z kolei cechy wielogenowe są trudne do jednoznacznego określenia i dalszej hodowli. Pojęciem transgresja określa się silniejsze występowanie danej cechy u mieszańców, niż u form rodzicielskich. Jest to związane w szczególności z cechami ilościowymi, takimi jak masa czy wzrost. Jest to efekt segregacji poligenów i łączenia się ich w różnych kombinacjach. Można przedstawić jako przykład sumowania się genów dominujących i genów recesywnych w przypadku poligenów: P - AAbb x aaBB F1 - AaBb F2 - AABB, AaBb, aabb Epistaza jest jednym z przykładów współdziałania genów i polega na kontrolowaniu aktywności jednego genu przez działanie innego. Gej hipostatyczny jest kontrolowany przez aktywność genu supresorowego (lub epistatycznego). Sprzężenie genów zostało wykryte przez Morgana. Polega ono na łącznym przekazywaniu genów występujących na jednym chromosomie. Najczęściej krzyżowanie dzieli się na proste, wielokrotne, zwrotne i wsteczne. Krzyżowanie proste polega na jednokrotnym skojarzeniu dwóch form rodzicielskich, które zostały wybrane przez hodowcę. Przykładami krzyżówki prostej mogą być: AA x BB czy AA x bb. Krzyżowanie wielokrotne polega na tym, że mieszańce otrzymane w pierwszym pokoleniu należy skrzyżować z jakoś inną odmianą o znanych cechach i tak jeszcze raz: [(AA x BB) x CC] x DD. Krzyżowanie zwrotne stosuje się wówczas, gdy istnieje przypuszczenie, że plazma wpływa na dziedziczenie danej cechy. Schemat krzyżowania zwrotnego wygląda następująco: AA x BB + BB x AA. Krzyżowanie wsteczne to krzyżowanie potomstwa z pierwszego pokolenia z jednym z rodziców. Schemat: (AA x BB) x AA. Umożliwia to zwiększenie liczby genów AA w kolejnych pokoleniach, a przytłumione zostają geny BB. Dzięki zastosowaniu krzyżowania wstecznego można też zmniejszyć oddziaływanie genów negatywnych (B). Heterozja to zjawisko zwiększonej bujności i płodności potomków w porównaniu do form rodzicielskich. Jest ono znacznie silniejsze u form homozygotycznych, najczęściej powstających w wyniku samozapylenia. W wyniki chowu wsobnego obserwuje się osłabienie organizmów, co nosi nazywa depresji wsobnej. Heterozja najczęściej występuje jedynie w pierwszym pokoleniu po przerwaniu homozygotyczności i nie jest utrwalana genetycznie. Pomimo tego jest w praktyce powszechnie stosowana, np. przy hodowli kukurydzy. Chów wsobny jest przyczyną homozygotyczności, przy której mogą ujawniać się subletalne czy nawet letalne geny recesywne. Linie wsobne uzyskiwane są powszechnie u żyta czy kukurydzy, które wykorzystuje się do hodowli heterozyjnej. W czasie skrzyżowania dwóch osobników homozygotycznych w pierwszym pokoleniu przeważają heterozygoty, a więc wyciszane są wszystkie geny recesywne. Wykorzystuje się tu także efekty współdziałania genów. W rolnictwie w praktyce wykorzystuje się jeszcze jedno zjawisko bazujące na mechanizmach genetycznych, a mianowicie poliploidyzację. Poliploidy to organizmy mające zwielokrotniony w stosunku do normalnego garnitur chromosomów. Poliploidy w rolnictwie mają najczęściej pozytywne cechy wzmocnienia pożądanych elementów. Jedyną z substancji wywołujących sztucznie mutacje związane z poliploidalnością jest kolchicyna. Znajduje się ona naturalnie w nasionach ziemniaka. Substancja ta powoduje zaburzenie procesu mitozy, gdzie nie następuje podział komórki. Zachodzi więc jedynie podwojenie informacji genetycznej. Również temperatura może być mutagenem. W niskich temperaturach bowiem zahamowaniu ulega mejoza i gamety mogą pozostać niezredukowane, tzn. diploidalne. Po połączeniu się powstanie więc tetraploidalny zarodek. W praktyce jednak proces poliploidyzacji przebiega nieco inaczej. Pierwszy etapem jest bowiem mechaniczne rozdzielenie pod mikroskopem osobników diploidalnych od poliploidalnych. Można stosować także technikę kontroli chromosomów przy użyciu analizy cytologicznej. Polega to na zabarwieniu chromosomów i policzeniu ich pod mikroskopem. Poliploidalność prowadzi najczęściej do zwiększenia objętości i masy komórki, przez co całe rośliny są dorodniejsze, a ich organy większe. Obserwacje wykazały jednak, że nie wszystkie organy u roślin poliploidalnych powiększają się w takim samym stopniu. Powiększone są także owoce, co jest szeroko wykorzystywane w sadownictwie. Poliploidy poza pozytywnym z punktu widzenia hodowli powiększeniem rośliny są także bardziej odporne na suszę. Jest to spowodowane zmniejszeniem ilości szpadek oddechowych. Najkorzystniejszym poliploidem jest tetraploid (4n). Jest to spowodowane tym, że przy wyższym stopniu poliploidalności zaczynają się ujawniać nieprawidłowości morfologiczne. Obecne prace dotyczące tworzenia nowych odmian roślin są prowadzone między innymi pod kątem indukcji mutacji. Stosuje się jednak techniki kultur komórkowych i tkankowych in vitro, dzięki czemu pracuje się praktycznie na jednej lub kilku komórkach, po czym odtwarza się z nich cały organizm. Powszechnie stosuje się też klonowanie, dzięki czemu ogranicza się prawdopodobieństwo zaburzenia wyników doświadczeń różnymi genotypami. Dodatkowo klonowanie jest wykorzystywane przez firmy hodowlane jako tania i niezwykle szybka metoda rozmnażania roślin. W celu manipulacji na materiale genetycznym roślin wykorzystywane są także techniki inżynierii genetycznej. Prowadzone są np. prace nad wyprodukowaniem roślin produkujących w naturalny sposób witaminy, szczepionki czy środki ochrony roślin będące jednocześnie korzystne lub nieszkodliwe dla człowieka. wareczka odpowiedział(a) o 14:47 pozyskiwanie dobr-->jedzenie odziez etc etc sporo tego bedzie :) blocked odpowiedział(a) o 16:07 Na rzeź (to póxniej kasa jest), dla skór, dla pierza, dla jaj, dla mleka, dla Celami hodowli zwierząt są otrzymywane od nich materiały sporzywcze np. mięso, jajka, mleko, ser i tp. Hoduje się też zwierzęta takie jak konie poto aby muc na nich jezdzic lub zalozyc stajnie z której później bedzie mozna sie utrzymywać. - dostarczenie mięsa - dostarczenie jaj - dostarczenie mleka - dostarczenie tłuszczów - uzyskiwanie wełny - uzyskiwanie skór - uzyskiwanie pierza Uważasz, że ktoś się myli? lub Kojarzenie królików blisko ze sobą spokrewnionych jest jedną z metod pracy hodowlanej. Trzeba jednak wiedzieć, jak dalece można ją stosować, aby nie narazić się na straty związane ze zbytnim wzrostem spokrewnienia. Przy wybieraniu zwierząt na rodziców następnego pokolenia należy pamiętać o odziedziczalności poszczególnych cech. U królików wysoko odziedziczalne są cechy związane z pokrojem, takie jak: budowa, oznaki rasowe, barwa futerka. Natomiast cechami nisko odziedziczalnymi są: wielkość zwierząt, płodność i plenność. Kryteria doboruKróliki wybierane do dalszej hodowli powinny spełniać nie tylko kryterium prawidłowej budowy ciała, cech rasowych i wieku, lecz także kryterium wartości użytkowej i hodowlanej. O tych drugich decydują takie cechy, jak: płodność, plenność, zdolność odchowywania potomstwa, dobre wykorzystanie pasz, szybkie przyrosty masy ciała. W wypadku ras mięsnych dochodzi jeszcze kondycja, umięśnienie, wydajność rzeźna oraz jakość tuszki. Metody hodowliJedną z metod hodowlanych jest kojarzenie zwierząt w pokrewieństwie. Stosuje się ją od dawna i przy jej pomocy wyhodowano wiele cennych ras bydła, owiec, koni czy królików. Chów w pokrewieństwie prowadzi do znacznego ujednolicenia genetycznego populacji i korzystnie wpływa na wzrost wartości produkcyjnej zwierząt. Dzieje się tak dlatego, że u zwierząt spokrewnionych skupia się coraz więcej genów warunkujących korzystne cechy produkcyjne. Dlatego do kojarzeń w bliskim pokrewieństwie należy wybierać zwierzęta odznaczające się wybitnymi cechami produkcyjnymi. Mimo wielu zalet hodowli w pokrewieństwie poglądy na jej wykorzystywanie w praktyce są bardzo rozbieżne. Dlatego w Instytucie Zootechniki w Krakowie podjęto próbę określenia dopuszczalnego stopnia spokrewnienia w hodowli królików. Cele badawczeWiększość królików rzeźnych pochodzi u nas z małych stadek, w których opłacalność chowu nie jest zbyt wysoka. W takich stadkach jest po kilka samic i jeden samiec. Cena zwierząt hodowlanych w stosunku do ceny żywca rzeźnego jest wysoka. Dlatego rolnicy nie zawsze decydują się na częstą wymianę samca. Świadomie lub w sposób niezamierzony stosują wtedy kojarzenie w pokrewieństwie, kryjąc córki ojcem. W takich, częstych w naszym kraju, wypadkach ważna jest informacja, jak długo można użytkować jednego samca, kryjąc nim spokrewnione z nim samice, aby nie narazić się na straty związane ze zbytnim wzrostem spokrewnienia. Przebieg eksperymentuCelem doświadczenia przeprowadzonego w Instytucie Zootechniki było określenie dopuszczalnego stopnia spokrewnienia (kojarzeń krewniaczych) w stadzie królików i jego wpływ na wyniki produkcyjne stada. Oceniano takie cechy, jak: skuteczność pokryć, liczbę królicząt urodzonych i odchowanych, a także ich masę ciała. Do doświadczenia wykorzystano króliki stada podstawowego rasy nowozelandzkiej białej i ich potomstwo. Doświadczenie przeprowadzono w dwóch równoległych etapach. W pierwszym etapie kojarzono ojców z własnym potomstwem według schematu: ojciec x córka, ojciec x wnuczki, ojciec x prawnuczki, ojciec x praprawnuczki. Etap drugi obejmował kojarzenia brat x siostra. Z uzyskanego z tego kojarzenia potomstwa wybierano samca i samicę o masie ciała zbliżonej do średniej masy miotu i ponownie kojarzono między sobą. Wyniki eksperymentuWraz ze wzrostem spokrewnienia (inbredu) zmniejszała się skuteczność pokryć, liczebność miotu, masa ciała noworodków. Wzrost spokrewnienia powodował także istotne zmniejszenie masy ciała królików przy odsadzeniu oraz w wieku 90 dni. Wraz ze wzrostem inbredu zwiększała się śmiertelność królików. Przy kojarzeniu ojca z potomstwem śmiertelność wynosiła 13 proc., a przy kojarzeniu brata z siostrą – 15 proc. Większe upadki zwierząt, zarówno w okresie po odsadzeniu od matek, jak i w czasie odchowu młodych królicząt wynikały prawdopodobnie ze zmniejszonej odporności zwierząt, związanej z nasileniem się hodowli zaleceniaChów w pokrewieństwie prowadzi do zwiększenia homozygotyczności poszczególnych cech. Dlatego nieumiejętne posługiwanie się tą metodą hodowlaną może prowadzić także do pogorszenia cech decydujących o produkcyjności stada. Wzrost stopnia spokrewnienia zwierząt powoduje obniżenie skuteczności pokryć, liczebności miotu oraz masy ciała noworodków. Stwierdzono również znaczne obniżenie masy ciała królików, zarówno przy odsadzeniu, jak i w wieku 90 dni. Celem kojarzenia zwierząt w pokrewieństwie może być konsolidacja danej populacji lub wytworzenie linii zinbredowanych, wykorzystywanych następnie do krzyżowania w celu uzyskania korzystnego efektu wybujałości mieszańców. Wymienione wyżej zalety i wady kojarzenia w pokrewieństwie wskazują więc na konieczność jego umiarkowanego stosowania, aby uniknąć kojarzeń braci z siostrami i rodziców z potomkami. Nic bowiem nie podnosi tak szybko stopnia spokrewnienia, jak właśnie kojarzenie kazirodcze. Można się na to zdecydować wyjątkowo, w jednym pokoleniu, na przykład po to, aby utrwalić jakąś pożądaną cechę. Później jednak trzeba używać do rozpłodu zwierząt niespokrewnionych. W praktyce można więc zastosować kojarzenie w bliskim pokrewieństwie tylko jednorazowo. Dopuszczalne jest jednorazowe krycie córki ojcem lub siostry bratem. Dalsze kojarzenia w pokrewieństwie mogą doprowadzić do wystąpienia depresji związanej ze wzrostem inbredu. W małych stadkach królików, w których obrót stada jest niewielki, może dochodzić do zamierzonych lub przypadkowych kojarzeń w pokrewieństwie. Dopóki przy takich kojarzeniach stopień spokrewnienia zwierząt nie przekroczy 12,5 proc., nie wpłynie to ujemnie na tempo wzrostu i cechy użytkowości rzeźnej. Cechy te są zaliczane do średnio i wysoko odziedziczalnych i w mniejszym stopniu wykazują depresję inbredową w porównaniu z cechami nisko odziedziczalnymi, do których zaliczają się wszystkie wskaźniki reprodukcyjne. Uważany za graniczny poziom spokrewnienia 12,5 proc. powstaje przy kojarzeniu półrodzeństwa. Spokrewnienie na tym poziomie ma jednak ujemny wpływ na niektóre wskaźniki jakości mięsa. Mięso u królików zinbredowanych jest ciemniejsze, zawiera mniej białka i charakteryzuje się cieńszymi włóknami. Podczas oceny organoleptycznej wykazuje także gorszą kruchość i większy wyciek termiczny. Źródło: „Farmer” 22/2006 Hasła do krzyżówek pasujące do opisu: KRZYŻOWANIE ZWIERZĄT RÓŻNYCH RAS Poniżej znaj­duje się li­sta wszys­tkich zna­lezio­nych ha­seł krzy­żów­ko­wych pa­su­ją­cych do szu­ka­nego przez Cie­bie opisu. krzyżowanie zwierząt różnych ras (na 9 lit.) Sprawdź również inne opisy ha­sła: METYZACJA krzyżowanie zwierząt różnych ras lub gatunków w celach hodowlanych (na 9 lit.) wzrost liczby mieszkańców wśród ludności danego obszaru; dotyczy to w szczególności Metysów (na 9 lit.) Zobacz też inne ha­sła do krzy­żó­wek po­do­bne kon­teks­to­wo do szu­ka­ne­go przez Cie­bie opisu: "KRZYŻOWANIE ZWIERZĄT RÓŻNYCH RAS". Zna­leź­liśmy ich w su­mie: SEN LETNI, FLORYSTA, ABEL, KOKTAJL, POJNIK, PRZYLGI, NARZĄD JACOBSONA, WÓŁ, CYKL WYDAWNICZY, GRAPTOLITY, FOSFATAZA ALKALICZNA, INTERFEROMETRIA MIĘDZYKONTYNENTALNA, DOM DZIECKA, SKLEP ZOOLOGICZNY, CZUŁKI, KUC AMERYKAŃSKI, BUDKA LĘGOWA, WNĘTRZNOŚCI, MIESZANKA, LEŻE, STRUNOOGONOWE, KORMUS, KOŃ KABARDYŃSKI, RAS, WIELOBÓJ, PŁETWA, SOLIDARYZM, ZAMROŻONE ZOO, VAN, INDYJSKI KOŃ WOJSKOWY, ÉCU, BRUZDKOWANIE, WŁOSEK, ŁUSZCZARNIA, KOSMETYK, AGAR, RYJOSKOCZKI, KOMORA FERMENTACYJNA, GALWANOSTEGIA, PUSZKA, SOLFUGI, GIMNASTYKA MÓZGU, POTRZASK, ROLADA, WIRKI, WODY PODZIEMNE, TŁUSZCZ, ANGORYZM, DZIAD, PLUJKA, ŁAPCE, OPOSY, KOMENSALIZM, SKÓRA, INDIAŃSKI, NIEUMARŁY, FURAŻ, FOKSTERIER, PAZURNICE, BLASTULA, PRĄTKI NIEGRUŹLICZE, CZEK PODRÓŻNY, DRAGANT, MIESZEK, KOZA BARWNA USZLACHETNIONA, KORYTARZ EKOLOGICZNY, FENOLOGIA, PŁYTA WIÓROWA, MIERZWA, FOSFATAZA KWAŚNA, PERSZERON, KLUCZ, GRAPTOLITY, KOPROLIT, PRION, SATANISTKA, ŻONGLER, KADZIDŁO, OKO, PRODUKCJA WTÓRNA, PSYLOTY, POKOLENIE, PARZYDEŁKA, KALIKO, SSAKI JAJORODNE, KOJEC, KLEROMANCJA, MAZAJA, SEN ZIMOWY, ENDODERMA, OPRYSZCZKA, JAJCO, RAPTULARZ, DINODONTOZAUR, LUSTRO, AMERYKAŃSKI KUC SZETLANDZKI, POMIOT, BIAŁA STOPA, KUC NEW FOREST, POJEDYNEK AMERYKAŃSKI, BUDYNEK INWENTARSKI, POTOMSTWO, CZYŚCICIEL, RATAFIA, SALWINIOWCE, ZGRAJA, TRANSPORTÓWKA, JEDNORĘKI BANDYTA, KAPOK, CZARKA, ZAPIEKANKA, DÓJKA, RÓŻNOPOSTACIOWOŚĆ, SZKIELET, PUNKT, UBARWIENIE OCHRONNE, WIELORASOWOŚĆ, JAMA CIAŁA, ALLOFONIA, PEDOGONEZA, NARD, PIERŚCIENICE, BEZSZPARKOWCE, ALOTROPIA, HARUSPIK, WAGINA, GNOJOWICA, SEGMENT, KOMPILACJA, CZOŁG SAPERSKI, PISTOZAUR, BICZ, KOŃ ANGLOARABSKI, GRUCZOŁ PŁCIOWY, METALOCERAMIKA, GOT, CHURCHING, KOŃ ANDALUZYJSKI, OSMOZA, PEDOGENEZA, KARABIŃCZYK, SKŁADANKA, APPALOOSA, JAM SESSION, ROLNICTWO, LEŻA, GROMADA, NARZĄD LEMIESZOWY, WEŁENKA, JAJO, TUMAKI, WARMIŃSKI, KOŚĆ STRZAŁKOWA, TRANSPORTER, KARMNIK, STACJA SANITARNA, RAS AL-CHAJMA, CZŁONEK, WACHLARZ, SPĘD, PRZESZKADZAJKA, OSTROGA, KLOSZ, ROBAK PŁASKI, MINOGOWATE, POZIOMY TRANSFER GENÓW, GZY, SIEĆ POKARMOWA, JAJORODNOŚĆ, UNIWERSALIZM, WIELOPOSTACIOWOŚĆ, KOŃ POZNAŃSKI, JĘZYK MALAJSKI, CHART ROSYJSKI, PRZEGLĄD, KABOTAŻ WIELKI, JAMAJSKI, PRODUKT LECZNICZY, UKŁAD KOSTNY, ŻÓŁW MALOWANY, ZOOLATRIA, ODBOJNIK, BAT, PODGARDLE, EPIZOOTIA, ISKRA, DIRT, ZBIOREK, LUSITANO, AKSOLOTL, HEPATOSKOPIA, ZIELONKA, WOŁOCH, HORDA, SUKNIA, MECHOWCE, OBROK, BATOMETR, WOLNOMULARSTWO, KAMICA, MIESZANIEC, MASZYNA CIEPLNA, PARA ZASAD, WĘZEŁ DROGOWY, NOŻYCE, KĄPIEL SOLNA, JEŻOWIEC, SKUNKSY, RAMIA, JAMRAJOWATE, AGREGATOR, ŻACHWY, LB, ŁUSKA, WIELOBÓJ SPRINTERSKI, TERRARIUM, MASZYNA WYTRZYMAŁOŚCIOWA, SKRA, WŁOSKI KOŃ ZIMNOKRWISTY, MURAKOZI, LITEWSKI KOŃ ZIMNOKRWISTY, KRZYŻOWANIE SPOJRZEŃ, PANSEKSUALIZM, UKŁAD KRĄŻENIA, PASZCZA, MAKROFAUNA, LESZCZYNA, KOPROLITY, TERMINAL KONTENEROWY, LAS GRĄDOWY, MAFIA, WOLSKI, TUCZ, SZOPA, WODA TWARDA, ZAMSZ, TUNIKA, WETKA, HACKNEY, OSŁONICE, GEN PLEJOTROPOWY, GALERIA, MORGAN, BYDŁO DOMOWE, PIES DO TOWARZYSTWA, FUTRO, TEILERIOZA, WIESZAK, SCHOWANKO, TWIERDZENIE SYLVESTERA-JACOBIEGO, UŁAMEK EGIPSKI, STANOWISKO, OWCA JACOBA, BARWA, ZOOMETRIA, STREFA PODMIEJSKA, ODSTRZAŁ REDUKCYJNY, KRÓL ZWIERZĄT, GZY, LINIA NABOCZNA, MANEŻ, LINGWISTYKA DIACHRONICZNA, KARABINEK, CHOROBA AUJESKIEGO, KOSZYK, ETNOGRAF, LODOWIEC FIELDOWY, EKTOBLAST, GNIADY, KONWERTER, ERA EOFITYCZNA, KONCYLIACJA, PLEŚŃ, CHOROBA GRZYBICZA, BANK GENÓW, LAWENDA, TARCZKA, PROSEKTORIUM, DRZEWOSTAN WIELOPIĘTROWY, KANAREK, AMINOTRANSFERAZA, OBSADA, WIELKI POST, KONTAKT, WOREK TRENINGOWY, KOŃ PLEWEŃSKI, RÓWNONOGI, KOTERIA, PASOŻYT POLIKSENICZNY, NARÓW, RYBA DRAPIEŻNA, AKORD, FRAZEOLOGIA LOTNICZA, GOMÓŁKA, MIMETYZM, ELEKTRYZATOR PASTWISKOWY, FUTER, NERKOWIEC, OWCA OLKUSKA, WYLEW. Ze względu na bar­dzo du­żą ilość róż­nych pa­su­ją­cych ha­seł z na­sze­go sło­wni­ka: - ogra­ni­czy­liśmy ich wy­świe­tla­nie do pier­wszych 300! nie pasuje? Szukaj po haśle Poniżej wpisz odga­dnię­te już li­te­ry - w miej­sce bra­ku­ją­cych li­ter, wpisz myśl­nik lub pod­kreśl­nik (czyli - lub _ ). Po wci­śnię­ciu przy­ci­sku "SZUKAJ HASŁA" wy­świe­tli­my wszys­tkie sło­wa, wy­ra­zy, wy­ra­że­nia i ha­sła pa­su­ją­ce do po­da­nych przez Cie­bie li­ter. Im wię­cej li­ter po­dasz, tym do­kła­dniej­sze bę­dzie wy­szu­ki­wa­nie. Je­że­li w dłu­gim wy­ra­zie po­dasz ma­łą ilość od­ga­dnię­tych li­ter, mo­żesz otrzy­mać ogro­mnie du­żą ilość pa­su­ją­cych wy­ni­ków! się nie zgadza? Szukaj dalej Poniżej wpisz opis po­da­ny w krzy­żów­ce dla ha­sła, któ­re­go nie mo­żesz od­gad­nąć. Po wci­śnię­ciu przy­ci­sku "SZUKAJ HASŁA" wy­świe­tli­my wszys­tkie sło­wa, wy­ra­zy, wy­ra­że­nia i ha­sła pa­su­ją­ce do po­da­nego przez Cie­bie opi­su. Postaraj się przepisać opis dokładnie tak jak w krzyżówce! Hasło do krzyżówek - podsumowanie Najlepiej pasującym hasłem do krzyżówki dla opisu: krzyżowanie zwierząt różnych ras, jest: Hasło krzyżówkowe do opisu: KRZYŻOWANIE ZWIERZĄT RÓŻNYCH RAS to: HasłoOpis hasła w krzyżówce METYZACJA, krzyżowanie zwierząt różnych ras (na 9 lit.) Definicje krzyżówkowe METYZACJA krzyżowanie zwierząt różnych ras (na 9 lit.). Oprócz KRZYŻOWANIE ZWIERZĄT RÓŻNYCH RAS inni sprawdzali również: taksówkarz, taryfiarz , język z rodziny języków samojedzkich , Stefan, ur. w 1910r. astronom; prace z astrofizyki , rzemieślnik zajmujący się w rzeźni rozbieraniem mięsa , imię autorki 'Meira Ezofowicza' , fioł, mania , słodkie, deserowe, gęste wino hiszpańskie z podsuszonych winogron , mocny trunek z ryżu , żydowskie pieczywo obrzędowe, placek z mąki przaśnej składanych jako nakazany przez prawo mojżeszowe rodzaj bezkrwawej ofiary , rodzaj czasopisma, w którym są drukowane publikacje naukowe podlegające recenzji naukowej , jednostka zdefiniowana w systematyce organizmów jako grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretną cechą różniącą je od innych jednostek taksonomicznych , narząd limfoidalny występujący u ptaków, będący workowatym uchyłkiem kloaki Kontynuując cykl artykułów prezentujących alternatywne rasy bydła mlecznego, tym razem przedstawimy dwie mniej popularne rasy, zasługujące jednak na uwagę przez wzgląd na wyjątkowe cechy użytkowe. RASA SHORTHORN Bydło rasy shorthorn, jakie znamy współcześnie, ewoluowało przez ponad 200 lat. Bydło tej rasy wywodzi się od lokalnych ras bydła teeswater i durham, które było hodowane w północno-wschodniej części Anglii w dolinie rzeki Tees, graniczącej z hrabstwami Durham, Northumberland i York. Pod koniec XVIII w. dwaj bracia Charles i Robert Coollingowie rozpoczęli doskonalenie bydła rasy durham, wykorzystując techniki uprzednio stosowane przez Roberta Bekewella, których to użył do wytworzenia bydła longhorn. Metody te polegały na krzyżowaniu ze sobą różnych linii genetycznych bydła. W 1783 r. Charles Colling wybrał cztery krowy o imionach: Duchess, Cherry, Trawberry i Old Favourite, podczas gdy jego brat Robert dokonał na miejscowym targu zakupu cieląt pochodzących od buhaja Hubback. Kojarzenie tych zwierząt doprowadziło do narodzin w 1804 r. buhaja o imieniu Comet, który został później sprzedany w Ketton w 1810 r. za 1000 gwinei. Była to na ówczesny czas rekordowa kwota, jaką zapłacono za 1 szt. bydła. Jednak mądrość osoby, która dokonała zakupu tego buhaja, została potwierdzona przez wartość potomstwa, jakie po nim uzyskano. Nazwa buhaja natomiast przeszła do legendy hodowli. Buhaj rasy shorthorn, fot. Shutterstock W tym samym czasie dwaj inni znakomici hodowcy, Thomas Bates z Kirklevington i John Booth z Killesby, rozwijali hodowlę bydła teeswater. Tak powstały dwie odrębne linie genetyczne tego bydła: linia Bates’a, która charakteryzowała się walorami mlecznymi, oraz linia Booth’a odznaczająca się ponadprzeciętną użytkowością mięsną. Obie linie były prowadzone poprzez inbreeding do momentu, który wcześniej nie był powszechnie akceptowalny w hodowli bydła. W 1822 r. George Coates opublikował pierwszą księgę hodowlaną zawierającą 710 buhajów i 850 krów, która stała się pierwszą tego typu księgą bydła na świecie. Pierwsze 4 księgi zostały opublikowane przez samego twórcę Georga Coates’a, po którym pieczę nad księgami hodowlanymi przejął Henry Stafford. Po utworzeniu Związku Hodowlanego Bydła Rasy Shorthorn w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii w 1874 r. założyciele tej organizacji przejęli obowiązki prowadzenia ksiąg hodowlanych. We wczesnych latach 20. XX w. rasa ta była rasą podwójnie użytkową, mięsno-mleczną. Jednak postępująca wśród pozostałych ras specjalizacja doprowadziła w 1958 r. do wyodrębnienia ksiąg hodowlanych dla odmiany mięsnej shorthornów. Od tamtego czasu doskonalenie mięsnego shorthorna ukierunkowane jest na poprawę cech mięsnych. Ponadto dyrektor Związku Mięsnego Shorthorna dopuścił wykorzystanie w doskonaleniu genetycznym tej rasy francuskiego bydła maine-anjou. Od 2001 r. księga została ponownie zamknięta dla dopływu innych ras. Hodowcy mlecznej odmiany shorthorna w 1970 r. również wprowadzili możliwości doskonalenia cech mlecznych rasy przez użycie zewnętrznych komponentów rasowych. Umożliwiono wykorzystanie bydła rasy holsztyńskiej i fryzyjskiej odmiany czerwonej oraz bydła duńskiego czerwonego. Jednak nie wszyscy hodowcy skorzystali z tej możliwości, stąd istnieje pewne zróżnicowanie genetyczne w tej rasie. Dzięki temu shorthorn świetnie wkomponowuje się w różne systemy produkcji. W Irlandii krowy tej rasy wykorzystywane są jako mamki, natomiast w Wielkiej Brytanii wykorzystuje się ich mleczny potencjał. RASA O ZASIĘGU GLOBALNYM Warty podkreślenia jest fakt, że bydło shorthorn przyczyniło się do powstawania ponad 40 innych ras bydła hodowanych na świecie. Poza krajem pochodzenia bydło rasy shorthorn hodowane jest również w innych krajach. Dość duża populacja bydła tej rasy znajduje się w USA. Import pierwszych sztuk do Stanów Zjednoczonych miał miejsce w 1783 r. Kolejne zakupy bydła doprowadziły do szybkiej jego ekspansji po całym kraju. W 1814 r. pierwsze sztuki tej rasy trafiły do Nowej Zelandii, gdzie były wykorzystywane jako siła pociągowa oraz do produkcji mleka. Przez wiele lat rasa shorthorn była najpopularniejszą rasą bydła w tym kraju. Poza USA i Nową Zelandią znaczące populacje shorthornów znajdują się w Australii i Kanadzie. CHARAKTERYSTYKA RASY Bydło rasy shorthorn charakteryzuje się średnim kalibrem i jest rasą bezrożną. Dorosłe krowy mierzą ok. 140 cm w krzyżu, przy masie ciała 640-680 kg. Buhaje osiągają wysokość w krzyżu 145 cm i wagę ok. 750 kg. Jest to rasa wcześnie dojrzewająca. Dojrzałość płciową jałówki osiągają w wieku 6-9 miesięcy, natomiast reprodukcyjną 13-15 miesięcy. Cechą wyróżniającą tę rasę jest jej umaszczenie. Shorthorny cechują się umaszczeniem: jednolitym czerwonym, czerwonym z białymi plamami, białym lub dereszowatym (tzw. mroziatym). Ciekawostką jest, że dwa allele odpowiedzialne za umaszczenie czerwone i białe wykazują działanie niepełne, kodominacyjne, czego rezultatem jest mieszanina włosów obu tych kolorów i fenotypowy obraz w postaci dereszowatości. Przeciętna wydajność krów to ok. 7000 kg mleka za 305-dniową laktację, przy 3,8 proc. tłuszczu i 3,3 proc. białka. Jednak przeciętna produkcyjność najlepszych stad przekracza 9000 kg mleka. Bydło tej rasy znane jest ze swoich cech funkcjonalnych. Charakteryzuje się dużą płodnością, świetnie komponuje się w bardziej ekstensywnych systemach produkcyjnych z wypasem, a jej łagodny temperament powoduje, że jest dość łatwa w zarządzaniu. Poza tym shorthorny znane są ze swojej długowieczności, odporności, łatwości wycieleń oraz tego, że bez problemu adaptują się do różnych systemów produkcji. Shorthorny to rasa, która jest w Polsce mało znana i nieobjęta oceną użytkowości mlecznej przez Polską Federację Hodowców Bydła i Producentów Mleka. Podsumowując: bydło rasy shorthorn to zwierzęta charakteryzujące się przeciętną produkcją mleka i łatwością adaptacyjną do zmiennych warunków środowiskowych. Należy podkreślić, że zwierzęta tej rasy są predysponowane do wypasu. Dodatkowym atutem tej rasy jest łagodny temperament, co powoduje łatwe zarządzanie stadem. Wyposażenie do hodowli tego typu bydła dostępne jest na Giełdzie Rolnej. RASA NORMANDZKA Bydło normandzkie to rasa w typie kombinowanym mleczno-mięsnym, z naciskiem na użytkowość mleczną. Są to zwierzęta o stosunkowo dużym kalibrze, które wyróżniają się charakterystycznym, cętkowanym trójkolorowym (ang. brindle) umaszczeniem. Dzięki swojemu atrakcyjnemu wyglądowi stanowią malownicze wzbogacenie krajobrazu oraz ciekawą atrakcję turystyczną. Bydło normandzkie, fot. Shutterstock Bydło normandzkie wywodzi się z Francji, gdzie jego protoplaści zostali przywiezieni najprawdopodobniej przez wikingów. Historia powstania rasy normandzkiej jest ściśle związana z Normandią, która zlokalizowana jest w północno-wschodnim regionie Francji. Uważa się, że w XVIII w. rolnicy w Normandii rozpoczęli krzyżowanie trzech lokalnych ras bydła, tj.: cotentine, augeronne i cauchoise (obecnie wymarłe). Rasa cotentine charakteryzowała się czerwoną pręgowaną sierścią i opisywana była jako rosłe bydło, o dużej masie ciała, które charakteryzuje się wyróżniającą użytkowością mleczną. Z kolei bydło rasy augeronne wyróżniało się cętkowatym umaszczeniem z przewagą koloru białego, dobrą użytkowością mięsną i opasową. Jednocześnie zwierzęta tej rasy były mniejsze w porównaniu do rasy augeronne. Trzeci komponent to rasa cauchoise, która charakteryzowała się białym umaszczeniem głowy oraz czerwoną maścią zasadniczą. W połowie XIX w. hodowcy z Normandii rozpoczęli eksperymentalne krzyżowania wyselekcjonowanych osobników z bydłem durham (obecnie: shorthorn). Miało to na celu poprawę szybkości przyrostów oraz przyspieszenie okresu dojrzewania płciowego. Kilka dekad później porzucono taki program ze względu na znaczne pogorszenie cech mlecznych wyselekcjonowanej wcześniej linii. Zdecydowano wówczas, że rasa cotentine jest głównym czynnikiem poprawiającym jakość rasy normandzkiej. Prace nad krzyżowaniem wyżej opisanych ras miały dać początek rasie normandzkiej. Początkowa praca hodowlana nad bydłem normandzkim miała na celu wyprowadzenie dwóch kierunków użytkowych - mięsnego i mlecznego, jednak hodowcy zdecydowali o utrzymaniu jedynie jednej odmiany o typie dwukierunkowym. Pierwsze księgi hodowlane normandów powstały pod koniec drugiej połowy XIX w., a w latach 50. XX w. rasa ta stanowiła wówczas 25 proc. pogłowia bydła we Francji. Obecnie liczebność jej przedstawicieli spada - najliczniejsze stada utrzymuje się w Normandii, Bretanii oraz na terenach na północ od Loary, gdzie panuje łagodny, ciepły klimat i bydło przebywa na pastwiskach przez cały rok. Co prawda w latach 70. bydło normandzkie zostaje eksportowane do USA, a stąd do innych krajów, jednak obecnie poza Francją rasa normandzka ma znaczenie marginalne. CHARAKTERYSTYKA RASY Cechą charakterystyczną tej rasy jest wspomniane już wcześniej nietypowe, trójkolorowe umaszczenie. Wyróżnia się trzy warianty umaszczenia tej rasy. Za typowe uznaje się czerwono-białe plamy z charakterystycznymi brązowymi pręgami i określa się je jako "blond". Gdy kolorem dominującym jest biel z występującymi ciemnymi cętkami, maść taką nazywa się "przepiórczą", zaś kiedy przeważa kolor brązowy i czarny, mówi się, że jest "pręgowana". U niektórych osobników pod białymi włosami występują brązowe plamy, typ ten nazywa się "nakrapianym", jednak ze względu na to, że cecha ta nie występuje często, można ją przypisać do dowolnego z wcześniej wymienionych wariantów. Buhaje zazwyczaj mają nieco ciemniejsze umaszczenie oraz większą tendencję do pręgowatości. Cielęta zaś nie wykazują pręgowatości aż do kilku tygodni po urodzeniu. Ponadto bydło normandzkie ma tendencję do ciemnienia okrywy włosowej wraz z wiekiem. Głowa czystorasowego osobnika jest zawsze biała, a barwa ta powinna obejmować co najmniej 2/3 powierzchni głowy. Na niej dopuszczalne jest wystąpienie cętek maści czarnej, brązowej lub czerwonej. Wokół oczu i śluzawicy obecne są szerokie obwódki. Tułów i nogi pokryte są nieregularnymi, często rozległymi brązowymi plamami o różnym natężeniu barwy. Bydło normandzkie charakteryzuje się krótką, szeroką i stosunkowo małą głową z charakterystycznym zagłębieniem między wałem rogowym a częścią nosową czaszki. Bydło normandzkie to osobniki o dużych gabarytach, o dobrze umięśnionym tułowiu, z wysklepionymi łopatkami oraz szeroką i głęboką klatką piersiową. Dorosłe krowy osiągają 140-145 cm wysokości w kłębie, obwód klatki piersiowej 220 cm i masę ciała 700-800 kg. Buhaje zaś osiągają 150-160 cm wysokości w kłębie, obwód klatki piersiowej 257 cm, przy masie ciała 1000- 1300 kg. Średnia masa ciała buhajków po urodzeniu to 44 kg, a cieliczek 41 kg. Roczne buhajki osiągają masę ciała do 550 kg, podczas gdy dobowy przyrost wynosi 1300 gramów, a wydajność rzeźna to 57-60 proc. Zarówno masa ciała buhajków w pierwszym roku życia, jak i dzienne przyrosty p redestynują je do opasu. WALORY UŻYTKOWE Mięso bydła normandzkiego jest chude, o delikatnym smaku i słynie z doskonałej marmurkowatości. Jednak mimo atrakcyjnych cech mięsnych bydło normandzkie jest użytkowane w większym stopniu pod kątem mlecznym. Średnia wydajność mleczna krów w 1998 r. wynosiła 5392 kg o zawartości 4,41 proc. tłuszczu i 3,41 proc. białka. Dziś zaś według badań z 2014 r. (Institut de l’Elevage i France Conseil Elevage) krowy objęte oceną produkowały w laktacji 305-dniowej przeciętnie 6575 kg mleka o zawartości 4,16 proc. tłuszczu i 3,60 proc. białka. Rasa jest długowieczna. Uważa się, że jedna krowa powinna pozostać w stadzie co najmniej 6 laktacji, zanim zostanie wybrakowana. Wybrakowane krowy charakteryzują się wysoką wydajnością rzeźną. Mleko bydła normandzkiego charakteryzuje się bardzo dobrą jakością. To właśnie z mleka bydła rasy normandzkiej produkuje się znane na całym świecie sery o chronionej nazwie pochodzenia (Appellation d’Origine Contrôlée - AOC), takie jak Camembert, Pont l’Évêque i Livarot. Powodem, dla którego mleko jest predysponowane do produkcji serów, jest fakt, że około 90 proc. populacji tego bydła posiada gen kazeiny kappa, a 82 proc. buhajów przeznaczonych do inseminacji posiada genotyp BB. Poziom kazeiny BB kappa w mleku poprawia jakość skrzepu mlekowego podczas produkcji sera, ma również wpływ na szybkość jego tworzenia oraz jędrność serów. Ponadto mleko normandów wykazuje korzystny stosunek wapnia do fosforu. Ma wysoką zawartość wapnia, podczas gdy micele tłuszczu są średniej wielkości. To wszystko powoduje, że produkcja serów od ras normandzkich jest od 15 do 20 proc. na kilogram mleka wyższa niż w przypadku mleka pochodzącego od innych ras. Rasy bydła normandzkiego wykazują się także wybitnym przystosowaniem do ciężkich warunków środowiskowych. Są w stanie znieść szeroki zakres temperatur, przy czym nadal, w przeciwieństwie do wyspecjalizowanych ras, zachowują odporność i cechy użytkowe, takie jak płodność, łatwość wycieleń i dobre wykorzystanie paszy. Szczególnie dobrze radzą sobie w systemach produkcji z wykorzystaniem pastwisk. Bydło to charakteryzuje się także odpornymi kończynami i stawami, co umożliwia mu dobre funkcjonowanie w trudnym terenie. Podsumowując: bydła normandzkie to wszechstronna rasa o stosunkowo dużym kalibrze, która cechuje się zarówno dobrą użytkowością mleczną, jak i mięsną. Zwierzęta tej rasy adaptują się do różnych systemów produkcji, jednak szczególnie dobrze sobie radzą w systemach pastwiskowych.

kojarzenie ras zwierząt w celach hodowlanych